جایی که سه منطقه زمانی به هم می رسند - وبلاگ کارسیس

به گزارش وبلاگ کارسیس، زمانی که ریاضیدان ایتالیایی فیلوپانتی گیئریچو (Quirico Filopanti) برای اولین بار ایده منطقه زمانی را در کتاب خودش با نام میراندا (Miranda) در سال 1858 میلادی (1236 شمسی) عنوان کرد، پیشنهاد کرد که دنیا به صورت طولی به 24 منطقه زمانی مساوی تقسیم شود که هر منطقه زمانی با منطقه زمانی قبلی یک ساعت تفاوت دارد؛ اما دنیای واقعی به این سادگی ها نیست و مسائل بسیار پیچیده ­تر از این حرف ­ها است. این گونه موارد معمولاً از طریق تغییرات جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی تحت تأثیر قرار می گیرند و دنیا نیز خود را با نظام های پیچیده ای منطبق می سازد که نواحی متفاوت ممکن است در آن با سه چهارم، نصف و حتی یک چهارم از یک ساعت با یکدیگر تفاوت زمانی داشته باشند. امروزه، بیش از 40 منطقه زمانی متفاوت در دنیا وجود دارد.

پس با وجود منطقه ها مختلف زمانی در سراسر جهان ضروری است که در برخی از نقاط بیش از 3 منطقه زمانی دیده شود. بر اساس منابع متعدد، دقیقاً 22 مکان با بیش از 3 منطقه مختلف زمانی وجود دارند که به طور هم­زمان ساعت­ های مختلفی را تجربه می­ کنند. ساختار برخی از آن ها بسیار واضح و روشن است. مثلاً ممکن است برخی از این نواحی با 3 کشور مختلف هم مرز باشند و بنابراین 3 منطقه زمانی مختلف را تجربه کنند. عجیب ترین مورد در استرالیا واقع شده که در آن استان های مختلف، زمان­ های متفاوتی را دنبال می کنند.

منطقه زمانی در استرالیا و استان های آن که دارای 3 منطقه زمانی هستند

استرالیا دارای 3 منطقه زمانی است اما از فصل بهار تا پاییز زمانی که نیو ساوت ولز (New South Wales) و استرالیای جنوبی (South Australia) ساعت های خود را برای تغییر ساعت تابستانی یا صرفه جویی در زمان نور روز (DST) تنظیم می کنند، 2 منطقه زمانی دیگر نیز ظاهر می شود که به طور افقی 2 منطقه زمانی در منطقه ها شرقی این کشور را به 4 قسمت می شکند. این منطقه ها زمانی که با 30 دقیقه از یکدیگر تفاوت دارند، در 3 منطقه متفاوت دیده می شوند.

یکی از محبوب ترین این منطقه ها گوشه کامرون (Cameron Corner) است که در جای دورافتاده ای در شرق استرالیا واقع شده است. این مکان مرز استان های کوئینزلند (Queensland)، استرالیای جنوبی و نیو ساوت ولز است. موارد دیگر شامل پیئوپل کورنر (Poeppel Corner) (که در گوشه ای از کوئینزلند، استرالیا جنوبی و قلمرو شاقتصادی واقع شده) و سروری جرال کورنل (Surveyor Generals Corner (واقع در گوشه ای از جنوب استرالیا، استرالیای غربی و قلمرو شاقتصادی) است.

ایستادن در هر یک از این مکان ها به فرد اجازه می دهد در یک زمان معین، 3 نقطه زمانی متفاوت را تجربه کند. برای استفاده و لذت بردن از این مورد غیرعادی، بیش از هزاران نفر از افراد در یک زیستگاه کوچک در گوشه کامرون، در سی و یکم دسامبر سال 1999 میلادی (1377 شمسی) گردهم آمدند تا بتوانند هزاره سوم را در زمان مجزای جدیدی جشن بگیرند.

نشانگر در گوشه کامرون

مکان جالب دیگری که در آن، یک دسته از منطقه زمانی مختلف دیده می شود، منطقه جنوبگان (Antarctica) است. از آنجایی که این مکان در قطب جنوب واقع شده و جایی است که هر خط از طول جغرافیایی همدیگر را ملاقات می کنند، ممکن است فکر کنید که همه منطقه ها زمانی در این ناحیه دیده می شود اما این گونه نیست زیرا منطقه زمانی به ندرت به تقسیمات جغرافیایی پایبند است. به خاطر چرخه روز و شب شدید در زمان تحویل بین ماه دسامبر و ژوئن در منطقه جنوبگان، معین اینکه چه منطقه زمانی مناسب خواهد بود بسیار سخت است.

در عوض محققانی که در حال کار روی ایستگاه های مختلف در چرخه زمانی جنوبگان هستند، منطقه ها زمانی کشوری که به این ایستگاه ها تعلق دارند یا منطقه زمانی بر پایه تامینی (کشور یا مکانی که مواد اولیه خریداری می کنند (پایه تامین) بر اساس ساعت آن کشور کار می کنند) خودشان را لحاظ می­ کنند. به عنوان مثال ایستگاه مک موردو (McMurdo Station) و ایستگاه تحقیقاتی قطب جنوب اسکات آمونسن (Amundsen-Scott South Pole Station) به خاطر اینکه مرکز اصلی تأمین مواد مورد نیاز آن ها از شهر کرایستچرچ (Christchurch) است، از زمان نیوزیلند استفاده می کنند. بسیاری از منطقه ها (آن هایی که در نقشه زیر با رنگ قرمز علامت زده شده اند) اصلاً منطقه زمانی ندارند و به طور پیش فرض از ساعت جهانی پیروی می کنند.

منطقه زمانی (Time Zones) به هر یک از برش های 15 درجه ای کره زمین گفته می شود که زمان میانه نصف النهاری مرکز آن را می توان به عنوان زمان رسمی کشورها و منطقه ها قرارگرفته در آن برش محسوب کرد. تعداد این برش 24 عدد است. اگر کشوری از 30 درجه طول بیشتری داشته باشد در بیشتر موارد دارای چند ساعت می شود.

نشانگر در سروری جرال کورنل

با نگاه به تاریخ می توان دریافت که معین ساعت های مرجع و تقسیم بندی جهان به محدوده های زمانی گوناگون به همان مقدار که به موضوع تنظیم و معین وقت مربوط می شود، به سیاست، دیپلماسی و حتی شورش های محلی و منطقه ای مربوط بوده است. به همین دلیل، ساعات رسمی درون کشورها و تقسیم جهان به محدوده های زمانی بر اساس طول جغرافیایی با نظم و ترتیب چندانی صورت نگرفته است.

این مفهوم ابتدا در انگلستان و در زمان حکومت ملکه ویکتوریا به وجود آمد. در تاریخ 1 دسامبر 1847 (10 آذر 1226) و سپس در 23 اوت 1852 (5 شهریور 1331) 98 درصد انگلستان چنین ساعتی را پذیرفته بودند. پس از انگلستان، نیوزیلند دومین کشوری بود که برای خود منطقه زمانی تعریف کرد. شاید برای شما خواننده این مقاله وبلاگ کارسیس جالب باشد که برای اولین بار در ایران مفهوم منطقه زمانی، از طریق پروفسور محمود حسابی با نامه نگاری به وجود آمد.

در شروع، حرکت قطارها همه را سردرگم می کرد. قطارها و شبکه راه آهن که در قرن نوزدهم میلادی در رشد اقتصادی و پیشرفت صنعتی کشورها نقش مهمی ایفا می کردند، در حرکت تدریجی به سمت معین یک ساعت مرجع و استاندارد تأثیر زیادی داشتند.

مقالات مرتبط: تصاویر جالب از مرز کشورها

با پیشرفت شبکه راه آهن و کشتیرانی در قرن نوزدهم میلادی، سفرهای طولانی تسهیل شد و تفاوت در ساعت یا وقت محلی کشورهای مختلف بیش از گذشته مهم شد. هم زمان با توسعه شبکه راه آهن در اروپا و ایالات متحده آمریکا نیاز برای معین یک ساعت مرجع و همگانی جدی تر شد.

به عنوان مثال در آمریکا هر شهری وقت محلی خود را معین می کرد و این برای مسافران و شرکت های راه آهن سر درگمی زیادی ایجاد می کرد. در شروع کار شرکت های راه آهن خاک آمریکا را به 100 محدوده زمانی گوناگون تقسیم کردند ولی در نهایت این محدوده ها و ساعت مرجع آن ها به 4 مورد شاخص کاهش یافت.

مبدأ این خط ها، خطی است که از وسط دوپایه تلسکوپ رصدخانه سلطنتی گرینویچ در لندن می گذرد که در زبان انگلیسی به اختصار جی.ام.تی (GMT مخفف Greenwich Mean Time) یا گرینویچ می گویند که مخفف 3 کلمه است. ساعت های دیگر نسبت به آن سنجیده می شوند.

نمونه هایی از تقسیم بندی های که خارج از روش های معمولی ارزیابی می شوند و به نوعی غیرعادی هستند

آمریکا

ایالات متحده آمریکا دارای 3 منطقه زمانی رسمی شامل منطقه زمانی شرقی، منطقه زمانی مرکزی و منطقه زمانی اقیانوس آرام است.

روسیه

روسیه با بیش از 160 درجه طول جغرافیایی 10 منطقه زمانی را در بر گرفته است و اختلاف ساعت در منطقه مسکو با شرقی ترین نقطه روسیه در شبه جزیره چوکچی و شبه جزیره ساخالین 9 ساعت است.

هند

کشور پهناور هند نیز یک ساعت مرجع واحد دارد و این روش میراث احداث راه آهن از طریق انگلیسی ها در این کشور است.

چین

در چین نیز با معین یک ساعت واحد و سراسری کار را بسیار ساده کردند؛ اما به خاطر پهناوری خاک چین و چندین طول جغرافیایی که از عرض کشور عبور می کند، داشتن یک ساعت واحد، زمان بندی و برنامه ریزی امور را بر مبنای وقت محلی پیچیده کرده است. تمام کشور از ساعت مرجع پکن تبعیت می کند. حتی آن هایی که در منتهی الیه غربی کشور مثلاً در استان سین کیانگ زندگی می کنند. در نتیجه مردم مجبورند خیلی زود سر کار بروند و در ماه های تابستان در این استان، آفتاب در ساعات نیمه شب غروب می کند. معین یک ساعت مرجع و واحد برای چین تصمیمی سیاسی بود و حزب کمونیست چین در سال 1949 میلادی (1328 شمسی) با در دست گرفتن قدرت در این کشور برای ایجاد اتحاد سیاسی این تصمیم را گرفت؛ اما بسیاری از ساکنان استان سین کیانگ که مسلمان هستند هنوز هم در امور روزانه وقت محلی را مبنا قرار می دهند که شکل آرامی از نافرمانی در برابر حکومت مرکزی است.

کره شاقتصادی

کره شاقتصادی از سال 2015، ساعت رسمی خود را که میراث امپراتوری ژاپن بود، با انگیزه های سیاسی و تاریخی، نیم ساعت عقب کشید.

نپال

نپال و جزایر چاتام تنها کشورهای جهان هستند که محدوده زمانی خود را به جای یک ساعت بر مبنای نیم ساعت معین کرده اند. ساعت مرجع نپال 5 ساعت و 45 دقیقه از ساعت گرینویچ جلوتر است چون بر اساس طول جغرافیایی معین شده است که از کوهستانی در حومه کاتماندو، مرکز کشور عبور می کند.

قطب شمال و قطب جنوب

در قطب شمال و قطب جنوب که همه طول های جغرافیایی به یکدیگر می پیوندند، معین ساعت محلی پیچیده تر است و بنابراین قطب شمال و جنوب ساعت رسمی ندارند. ایستگاه های تحقیقات علمی که در محدوده قطب شمال مستقر هستند هر یک از ساعت رسمی کشور متبوع خود پیروی می کنند. قطب جنوب فقط یک ایستگاه تحقیقات علمی دارد که متعلق به آمریکا است. ولی چون کارکنان آن از خاک نیوزیلند به آن سفر می کنند، از وقت محلی نیوزیلند تبعیت می کند.

کره ماه

پس از اولین سفر موفقیت آمیز انسان به کره ماه در سال 1969 میلادی (1348 شمسی)، کنث آل فرانکلین (Kenneth Franklin) ستاره شناس آمریکایی یک ساعت مخصوص برای مسافران به کره ماه اختراع کرد. او مقیاس جدیدی برای مقدار گیری زمان ابداع کرد که ماه نو (لونیشن) (Lunation) نام گرفت و معادل 29.530 روز در کره زمین است؛ همان زمانی که یک دور کامل ماه به دور کره زمین طول می کشد.

ایستگاه فضایی بین المللی

فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بین المللی با وجود اینکه سفر خود به ایستگاه را از خاک قزاقستان شروع کرده و در حرکت مستمر آن در مدار زمین از محدوده های زمانی گوناگون عبور می کنند، ساعت هماهنگ جهانی را مبنا قرار می دهند.

منبع: Amusing Planet