زندگی نامه و کتاب های عزیز نسین؛ نویسنده طنز مشهور ترک - وبلاگ کارسیس

به گزارش وبلاگ کارسیس، عزیز نسین با نام اصلی محمت نسین در 20 دسامبر 1915 در استانبول به جهان آمد. در واقع عزیز نام پدرش بود که بعدها به عنوان نام مستعار خودش انتخاب کرد. کودکی او در فقر و سختی سپری شد. بعد از دبیرستان وارد مدرسه نظامی شد ولی زیاد نتوانست این محیط را دوام بیاورد. نویسندگی را از سال 1945 با شعر و مقاله نویسی در مجلات شروع کرد. او در چند روزنامه ترکیه به عنوان ستون نویس شروع به فعالیت کرد و با بسته شدن روزنامه به دستفروشی، حسابداری، عکاسی و کتاب فروشی مشغول بود تا از پس مخارج بربیاید.

چند سال بیشتر نکشید که او به یک نویسنده طنز مشهور و قدرتمند در دنیا تبدیل شد. عزیز نسین بیشتر از 120 کتاب نوشت. کتاب های عزیز نسین بیشتر به زبان طنز نوشته شده اند، طنزی که خود او این طور تعریفش می کند: خلاصه این که طنز نوعی بروز خشم فروخورده است که ریشه در محرومیت و فقر دارد.

او به واسطه زبان تند و تیزش چندان باب میل دولت مردان نبود و سال های زیادی را در زندان های ترکیه گذراند. بیشتر مجلات از چاپ مطالبش خودداری می کردند و به همین دلیل نوشته هایش را با اسامی مستعار به مجلات می فرستاد و این فرایند تا لو رفتن شخصیتش پیش می رفت. جان مایه بیشتر کتاب های عزیز نسین فقر و محرومیتی است که مردم به آن دچارند.

او بنیاد نسین را در سال 1972 در چاتالکا تأسیس کرد. هدف بنیاد نسین این بود که هر ساله سرپرستی چهار کودک فقیر و بی بضاعت را بر عهده بگیرد و هرگونه نیاز بچه ها اعم از سرپناه، تحصیل و آموزش را بر عهده بگیرد تا زمانی که فارغ التحصیل شوند و برای خودشان شغلی دست و پا کنند. درآمد تمام کتاب های عزیز نسین صرف این بنیاد شد.

محتوای کتاب های عزیز نسین

کتاب های عزیز نسین در ژانرهای داستان کوتاه، رمان، شعر، جوک، سفرنامه، خاطرات و نمایشنامه است و در تمام این ژانرها خلاقیت و صراحت او به وضوح دیده می گردد.

عزیز نسین در تمام کارهای خود به موضوعاتی مانند بی عدالتی و ظلمی که در جامعه تجربه شده پرداخته است. یکی از مهم ترین ویژگی های وی این است که حتی معمولی ترین وقایع روزمره هم برای او دستمایه نوشتن یک داستان طنز است. او از تمام پوچی ها و نقطه های تاریک جامعه به عنوان ماده ای در کارهای خود استفاده می کرد. در کتاب های عزیز نسین تمام جنبه های عقب افتاده یک اجتماع به طور هجوآمیزی ترسیم شده است و در بیشتر کتاب هایش به عنوان اول شخص و راوی داستان حضور دارد و توانایی خود در طنز را به زیبایی نمایش داده است. یک جایی از کتاب ما الاغ ها نوشته است:

هیچ دلتان نمی خواهد بدانید چطور شد که آن زبان غنی و وسیع الاغ ها مرد و بعدش ما الاغ ها شروع به عرعر کردیم؟ اگر دلتان بخواهد مو به مو خواهم گفت. جان مطلب اینجا است که زبان ما به تته پته افتاده. ضمن واقعه وحشت آوری عقل از سرمان پری. زبانمان به تته پته افتاد و زبان الاغ ها را یکسر فراموش کردیم. از آن روز به بعد فقط می توانیم عرعر بکنیم و می کوشیم که تمام احساساتمان را با همین صدای دو هجایی کشیده بفهمانیم. آآآآ… ای ای ای

در تمام کتاب های عزیز نسین پوششی خنده دار وجود دارد که روی یک پایه تراژدی پایدار شده است. او کتاب های خود را با رویکرد واقع گرایانه اجتماعی خلق کرده است؛ در کارهای خود اغراق بیش از حد کرده است و توانسته است موقعیت های تلخ ولی خنده داری را خلق کند.

از آنجا که عزیز نسین کارهای زیادی تولید می کرد، معمولا آن را به صورت پیش نویس و بدون ویرایش زیاد به چاپخانه می داد. او همچنین مجله طنزی به نام Zübük را به تنهایی منتشر کرد.

دیدگاه فکری و مرگ عزیز نسین

نسین کیفرخواست محکمی درباره ظلم و وحشیگری انسان عادی ارائه داد. تیغ تیز قلم عزیز نسین تمام نابرابری های اقتصادی را از دم می گذراند. به عزیز نسین جوایز زیادی در ترکیه، ایتالیا، بلغارستان و اتحاد جماهیر شوروی سابق اهدا شده است. آثار وی به بیش از سی زبان ترجمه شده است.

او سال های آخر عمر خود را به مبارزه با جهل و بنیادگرایی اختصاص داد و به این دلیل از جانب افراط گراها غضب شد؛ یک بار در سال 1993 در هتلی در شهر سیواس مورد سوء قصد قرار گرفت و افراطی ها تمام هتل را به آتش کشیدند. این حادثه موجب مرگ 37 نفر شد و خود نسین از این جریان جان سالم به در برد. عزیز نسین پس از یک رویداد امضای کتاب در چشمه ازمیر، در تاریخ 6 ژوئیه 1995 در اثر سکته قلبی درگذشت. پس از مرگ وی، مطابق وصیت نامه اش، پیکرش در مکانی نامعلوم در سرزمین مادری اش به خاک سپرده شد.

کتاب های عزیز نسین در ایران

یکی از ویژگی های کتاب های عزیز نسین، سادگی و صمیمیت جاری در جملاتش است. او به زبان مردم عامه صحبت می کند و از گفتار مردم کوچه و بازار برای توصیف داستان هایش استفاده می کند. با توجه به نزدیکی فرهنگ و سرنوشت تاریخی ایران و ترکیه، کتاب های عزیز نسین برای مردم ایران بسیار جذاب هستند و به راحتی می توانند با آن همذات پنداری کنند.

ترجمه و انتشار قسمتی از آثار عزیز نسین به پیش از انقلاب بازمی گردد و بزرگانی چون شاملو، صمد بهرنگی و رضا همراه کتاب های عزیز نسین را به فارسی ترجمه کردند. بعد از سال های زیادی که کتاب های عزیز نسین ممنوع بودند، با چاپ دوباره آثار این نویسنده، طرفداران زیادی پیدا کرد. در سال های گذشته کتاب مگه تو مملکت شما خر نیس، محمود و نگار و دیوانه ای بالای بام با ترجمه ارسلان فصیحی روانه بازار شد.

کتاب پخمه

کتاب پخمه با ترجمه رضا همراه یکی از کتاب های عزیز نسین است که یک داستان بلند است. در این کتاب راوی در زندان است و در حال مکالمه با فردی است که همه او را پخمه صدا می زنند و ماجرای زندانی شدنش را می فهمد. پخمه به صورت اتفاقی و طبق گفته خودش به خاطر دو تا کتلت وارد این راستا شده و زندانی شده است. جالب است بدانید که سریال مرد هزار چهره اقتباسی از همین داستان است.

بخشی از مکالمه ی راوی با پخمه را بخوانیم:

کتاب دیوانه ای بالای بام

کتاب دیوانه ای بالای بام ترجمه ارسلان فصیحی مجموعه داستان هایی از عزیز نسین است که مترجم از بین بهترین داستان های عزیز نسین انتخاب کرده است و ترجمه کرده است. این کتاب شامل 23 داستان طنز است که اسم کتاب از یکی از همین داستان ها گرفته شده است.

تکه ای از کتاب دیوانه ای بالای بام با ترجمه ارسلان فصیحی را بخوانیم:

کتاب چاخان

کتاب چاخان مجموعه داستانی دیگر از آثار طنز عزیز نسین است. این کتاب که رضا همراه ترجمه کرده است، به روایت فردی به نام زوبوک زاده می پردازد. عزیز نسین در این کتاب به معضل دروغ در جامعه می پردازد و معتقد است خود ما عامل پرورش این چاخان ها هستیم و در نهایت به جان اجتماع می اندازیم. او در توصیف این کتاب عنوان می کند که چاخان ها بازیگران صحنه پلیدی و زشتی این اجتماع هستند و خودمان باید حواسمان باشد در دام چاخان و دروغ نیقتیم.

عنوان اولین داستان از کتاب پخمه سگ می خوابه، دیوار فکر می کنه هنرمندیه است. در بخشی از این داستان می خوانیم:

خواستم توی سالن بشینم و برات نامه بنویسم ولی نور چراغ ها به حدی بود که نتوانستم. از صاحب هتل پرسیدم:

کتاب محمود و نگار

کتاب محمود و نگار را می توان عاشقانه ای به زبان طنز محسوب کرد. خود راوی در این کتاب ماجرای عاشقانه خود را با لیلی و مجنون مقایسه می کند و از سختی های راه عشق می گوید. این اثر هم مانند بیشتر کتاب های عزیز نسین از ناملایمات و شکاف اقتصادی بزرگی حرف می زند که گریبان اجتماع را گرفته است. محمود که عاشقی دلشکسته است کننده مردمی است که از این ناملایمات گلایه می کند.

در صفحات ابتدایی کتاب محمود و نگار با ترجمه ارسلان فصیحی می خوانیم:

برخی دیگر از کتاب های عزیز نسین عبارتند از کدام حزب برنده می گردد، حیوان را دست کم نگیر، بره ای که گرگ شد، حرف بزنم یا نزنم، خر مرده، دنیای وارونه.

• با کتاب های دیوید سداریس به دنیا لبخند بزنید