12 فیلم مشترک جان فورد و جان وین از بدترین تا بهترین - وبلاگ کارسیس

به گزارش وبلاگ کارسیس، بعد از آنکه جان فورد به سال 1939 اولین نقش مهم جان وین را در فیلم دلیجان به او داد، یکی از بهترین همکاری های میان کارگردان/ بازیگر تاریخ سینما شکل گرفت. این همکاری باعث ساخته شدن فیلم هایی شد که هم در زمان خود مورد توجه بودند و هم تا کنون از گزند آزمون سخت زمان سر بلند خارج شده و برخی از آن ها به شاهکارهایی برای تمام دوران تبدیل شده اند.

امروزه نام جان فورد به نام یکی از بزرگ ترین کارگردانان تاریخ سینما، اگر نگوییم بزرگ ترین، ثبت شده است. از آن سو فورد برخی از مهم ترین شخصیت های سینما را خلق کرده و بازیگرانی را برای ایفای نقش آن ها راهنمایی کرده است. اما هیچ کدام به اندازه جان وین در قالب انسان برگزیده فورد خوش ننشستند. جان وین با آن اندام درشت، قامت کشیده و فیگورهای خشک، درست همان کسی بود که جان فورد آرزو می کرد.

این دو در ژانرهای مختلفی با هم کار کردند و نتیجه این همکاری شکل گیری آمریکایی ترین قهرمان تاریخ سینما بود. از همان اولین پلانی که جان وین در فیلم دلیجان حاضر شد تا تصویر افسانه ای او در مردی که لیبرتی والانس را کشت، برگ درخشانی از تاریخ هنر در قرن بیستم ورق خورد. تصویر جان وین در سینمای جان فورد، عصاره تمام چیزهایی است که جامعه ی آمریکا و تاریخش برای گذشتن از دروازه تمدن به آن نیاز دارد.

در اینجا ثمره کنار هم قرار گرفتن این دو نام جاودانه سینما بر اساس ارزش و درخشش فیلم ها، از بدترین به بهترین کنار هم قرار گرفته است.

12. نشان عقاب (The Wings of Eagles)

• دیگر بازیگران: مارین اوهارا، دن دیلی
• محصول: 1957
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.7 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 40٪

فیلم بر اساس داستان زندگی واقعی فرانک وید ساخته شده است و به قصه تأسیس یگان هوایی نیروی دریایی ارتش ایالات متحده آمریکا، از ابتدا تا زمان جنگ دنیای دوم می پردازد. این فیلم سومین همکاری مارین اوهارا و جان وین در کنار یکدیگر و یکی از پربازیگرترین فیلم های جان فورد است.

یک داستان مجذوب کننده حاشیه ای در فیلم وجود دارد؛ فرانک وید دوستی نزدیکی با جان فورد داشت اما خود واقعی او در سال 1947 میلادی درگذشت. فورد برای جان بخشیدن به این بخش زندگی او، وارد باند را در نقش خودش (با نام جان داج) گذاشته تا به این دوستی ادای دین کند.

نشان عقاب تصویرگر قهرمان آرمانی آمریکا ست؛ مردی که از پا نمی نشیند و کشورش را به جایی بهتر برای زیستن تبدیل می کند.

فرانک وید پس از جنگ دنیای اول تلاش می کند تا به نیروی دریایی ثابت کند که یگان های هوایی کاربرد بسکمک در جنگ ها دارند. در این میان برای او حادثه ای پیش می آید و مجبور می گردد با معلولیت خود دست و پنجه نرم کند…

11. آنان قابل چشم پوشی بودند (They were Expendable)

• دیگر کارگردان: رابرت مونتگومری
• دیگر بازیگران: رابرت مونتگومری، دانا رید
• محصول: 1945
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.2 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 91٪

آنان قابل چشم پوشی بودند بر اساس یک داستان واقعی و کتابی به قلم ویلیام لیندسی وایت ساخته شده و به نبردی سخت در زمان جنگ دنیای دوم می پردازد. فیلم در فلوریدا فیلم برداری شد اما بازگو کننده مأموریتی نفرین شده در اقیانوس آرام و تلاش غیرممکن گروهی از سربازان است.

این تنها تجربه جان فورد و رابرت مونتگومری در ساختن فیلمی مشترک در کنار یکدیگر است؛ گرچه باید اعتبار بیشتر این امر را پای جان فورد بزرگ نوشت، چرا که مونتگومری در زمان بیماری فورد مسؤولیت بخشی از کار را به عهده گرفت.

بسکمک از عوامل فیلم از کهنه سربازان جنگ دنیای دوم هستند و محل فیلم برداری هم به کمک ارتش آماده شده تا رنگ و بویی کاملا واقعی داشته باشد.

در سال 1941 یک اسکادران از قایق های نیروی دریایی واقع در فیلیپین، تلاش می کند تا در برابر حمله ژاپنی ها دوام آورد…

10. چگونه غرب تسخیر شد (How The West Was Won)

• دیگر کارگردانان: هنری هاتاوی، جرج مارشال
• دیگر بازیگران: گریگوری پک، هنری فوندا، والتر برنان
• محصول: 1962
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.1 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 86٪

جان فورد به همراه هنری هاتاوی و جرج مارشال در سال 1962 ترتیب ساخت حماسه ای را دادند که روایتگر چگونگی ورود تمدن به غرب وحشی قاره آمریکا بود. نتیجه این تلاش ها تبدیل به فیلمی اپیزودیک شده که در آن جان فورد بخش مربوط به حضور شخصیت های اصلی در دل جنگ داخلی آمریکا را ساخته است. هاتاوی اپیزودهایی با نام های رودخانه ها، دشت ها و یاغی ها را ساخته و جرج مارشال هم قسمت مربوط به راه آهن را.

این تلاش حماسی یک خانواده برای به چنگ آوردن یک زندگی بهتر، به تلاش مردمان یک جامعه برای کسب هویتی نو پیوند می خورد و چه کسی بهتر از وسترن سازان کلاسیک برای روایت این ماجرا.

چشم اندازهای شگف آور و تصاویر مسحور کننده، از خصوصیات شاخص فیلم است و حضور بیش از ده نفر از ستارگان سینمای کلاسیک آمریکا مجذوب کنندهیت تماشای فیلم را دو چندان می کند. در کنار همه این ها، فیلم داستان یک دوره گذار را بازگو می کند: داستان اینکه آمریکای قرن نوزدهم چگونه تبدیل به آمریکای امروزی شد؟

راوی فیلم اسپنسر تریسی بزرگ است.

فیلم روایتگر زندگی یک خانواده در طول قرن نوزدهم و با پس زمینه هایی مانند توسعه تب طلا، جنگ داخلی و ساخت راه آهن است.

9. 3 پدرخوانده (3Godfathers)

• دیگر بازیگران: پدرو آرمنداریز، هری کری جونیور
• محصول: 1948
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.1 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 83٪

گاهی دنیا جان فورد دنیا متناقضی ست. اما یک چیز در آن هیچ گاه تغییر نمی کند؛ قهرمان های او در هر کسوتی که باشند به نهاد خانواده احترام می گذارند و زیر قول خود نمی زنند. در چنین بستری ایستادن تا پای جان برای نجات جان یک بچه تبدیل به فرصتی می گردد تا سه یاغی فیلم سفری ادیسه وار را شروع کنند که انتهاش رستگاری آن ها ست.

تصاویر فیلم و نحوه نمایش بیابان سوزان چنان خیره کننده است که مخاطب گرمای طاقت فرسای آن را به خوبی درک می کند. اگر از سینمای وسترن فقط هفت تیرکشی و جنگ و درگیری را به یاد دارید تماشای این فیلم را از دست ندهید؛ چرا که نحوه دیگری از زندگی در آن دوران را پیش چشمان شما می گذارد.

3 پدرخوانده به هری کری، دوست قدیمی جان فورد پیشکش شده است. کسی که یک سال قبل از اکران فیلم از دنیا رفت. پسر او، هری کری جونیور، ایفاگر یکی از نقش های اصلی ست.

سه دزد پس از فرار از دست کلانتر به دل بیابان می زنند. آن ها در میان راه به دلیجانی برخورد می کنند که مادری با فرزند نوزادش در آن به امان خدا رها شده اند…

8. داناوانز ریف (Donovan`s Reef)

• دیگر بازیگران: لی ماروین، جک واردن
• محصول: 1963
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.9 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 50٪

قبل از هر چیز باید توجه داشت که داناوانز ریف اشاره به باری دارد که در ابتدای فیلم شخصیت اصلی وارد آن می گردد؛ پس به دلیل اینکه نام خاص است و اشاره مستقیم به چیزی دارد، نباید ترجمه گردد.

فیلمی ماجراجویانه و کمدی که تماشای آن به خاطر حال و هوایش در طول ایام کریسمس طرفداران بیشتری دارد و هنوز هم یکی از آثار مورد توجه مردم در آن زمان است.

داستان فیلم از جیمز میچنر، رمان نویس و برنده جایزه پولیتزر آمریکایی ست. اما نام او در تیتراژ وجود ندارد و به جای او تمام اعتبار نویسندگی فیلم از آن جیمز ادوارد گرنت و فرانک اس. نیوجنت است. حضور مطبوع جان وین در کنار تصویرهای زیبا از هاوایی، داناوانز ریف را به تجربه ای لذت بخش تبدیل کرده است. یکی از خانه های فیلم، خانه واقعی ملکه هاوایی ست.

این فیلم آخرین همکاری جان فورد و جان وین با یکدیگر جهت ساخت یک فیلم داستانی است. همکاری بعدی آن ها حین ساخت یک مستند با گویندگی وین شکل گرفت.

داناوان ترجیح می دهد وقت خود را صرف الواطی و عیاشی با دوستان خود کند. اما حضور ناگهانی آملیا همه چیز را تغییر می دهد…

7. ریو گرانده (Rio Grande)

• دیگر بازیگران: مارین اوهارا، بن جانسون
• محصول: 1950
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.1 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 75٪

ریو گرانده سومین فیلم از سه گانه سواره نظام جان فورد است. در این سه گانه درگیری های ارتش آمریکا عموما پس از جنگ های داخلی در مشاخصه با سرخ پوست ها روایت می گردد.

آنچه هیچ گاه در سینمای او فراموش نمی گردد، قداست جایگاه خانواده و عشق میان یک زن و مرد است که راه حل نهایی هر مسئله ای در آنجا پیدا می گردد. ریوگرانده در کنار روایت تلاش نیروی سواره نظام ارتش برای غلبه بر سرخ پوست ها، به زندگی روزمره و خانوادگی اعضای ارتش می پردازد و همین موضوع باعث به وجود آمدن طنز مجذوب کنندهی ست که به برگ برنده فیلم تبدیل می گردد.

ریوگرانده ادامه دهنده داستان فیلم قلعه آپاچی ست.

افسری با بازی جان وین، مسؤول یک پایگاه مرزی و آموزش سربازان تازه وارد است. او پسرش را وادار به جنگ با سرخ پوست ها می کند. مادر پسر که سال هاست از همسرش جدا شده از راه می رسد تا با پول سربازی او را بخرد اما…

6. قلعه آپاچی (Fort Apache)

• دیگر بازیگران: هنری فوندا، دیک فورن، شرلی تمپل
• محصول: 1948
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.5 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 100٪

اولین فیلم سه گانه سواره نظام جان فورد؛ با حضور مجذوب کننده هنری فوندا و جان وین و شرلی تمپل در کنار هم که تماشای فیلم را برای علاقه مندان سینمای کلاسیک چند برابر می کند.

تلاش فرماندهان برای کنترل قبیله آپاچی در آستانه تبدیل شدن به یک تراژدی تمام عیار است و دیدگاه های مختلف و برخورد آن ها در چنین بستری مقابل نگاه تماشاگر قرار می گیرد.

جان فورد در این فیلمش تمام وجوه ارتش آمریکا را به شکلی آیینی به تصویر در می آورد و حتی در انتها چنان رژه ای برای آنان ترتیب می دهد که گویی این برقرار کنندگان نظم، گرچه قابل نقد شدن هستند، اما وجودشان چنان ضروری است که می توانند در قالب شمایلی اسطوره ای به نمایش درآیند. در چنین قابی آنچه که بار احساسی فیلم را در میان این عضلات ورم کرده و افکار مردانه به دوش می کشد حضور دل نشین و شیرین شرلی تمپل است.

اوئن ترزدی فرماندهی دژ آپاچی را بر عهده دارد. او به قبیله آپاچی حین گذر به سمت مکزیک دستور بازگشت می دهد اما …

5. دختری با روبان زرد (She wore a yellow Ribbon)

• دیگر بازیگران: جوآن درو، بن جانسون
• محصول: 1949
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.3 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 95٪

دومین فیلم از سه گانه سواره نظام جان فورد. فیلم بیشتر از آنکه دغدغه روایت داشته باشد به گزارش و توصیف زندگی و روزمرگی های افراد سواره نظام می پردازد. این کار با چنان چیره دستی همراه است که خود جان وین علاقه بسکمک به حضورش در این نقش داشت.

نقش جان وین در این فیلم دو دهه از خود او مسن تر است و همین باعث شده تا او بازی متفاوتی نسبت به دیگر همکاری هایش با جان فورد ارائه دهد. دلیل انتخاب فورد هم به بازی جان وین به جای شخصیتی پیرتر از خودش در فیلم رودخانه سرخ (red river) اثر هوارد هاکس برمی گشت که او را بسیار تحت تأثیر قرار داده بود.

هر دو آن قدر از این همکاری راضی بودند که جان فورد با اتمام فیلم برداری کیکی را به نشانه تشکر نزد جان وین برد و گفت: تو اکنون یک بازیگر هستی.

دختری با روبان زرد امروزه یکی از شاهکارهای سینمای وسترن کلاسیک به تعداد می رود.

فیلم به ماجرای آخرین روزهای یکی از افسران سواره نظام ارتش آمریکا و تلاش او برای مقابله با سرخ پوستان به شکلی که تلفات کمی به وجود آورد، می پردازد.

4. مردی که لیبرتی والانس را کشت (The Man who shot Liberty Valance)

• دیگر بازیگران: جیمز استیوارت، لی ماروین
• محصول: 1962
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 8.1 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 94٪

اگر در دلیجان و جویندگان فرایند تشریح گام به گام شخصیت برگزیده جان فورد به تصویر در می آید، در مردی که لیبرتی والانس را کشت این قهرمان از جایگاه زمینی فراتر می رود و به اسطوره تبدیل می گردد؛ اسطوره ای که بدون وجود او آمریکا به این شکلی که اکنون وجود دارد، نبود.

تمام فیلم در یک فلاش بک می گذرد. اکنون با جامعه ای متمدن سر و کار داریم. اما می دانیم که غرب همواره هم اینگونه نبوده است. پس راوی با بازی معرکه جیمز استیوارت داستانی را شروع می کند که در آن جان فورد پفراینده شخصی چگونگی متمدن شدن غرب را می بندد تا با صدای رسا اعلام کند که از جایی به بعد و با حاکمیت نظم و قانون، وسترنر بزن بهادر باید از بین می رفت تا مردی از جنس قانون کنترل شهر را به دست بگیرد.

سکانسی که در آن جان وین به جیمز استیوارت هفت تیر کشی یاد می دهد از بهترین سکانس های تاریخ سینما ست و این جمله فیلم هم همواره به یادگار خواهد ماند: ؛اینجا غربه؛ وقتی افسانه ها به واقعیت غلبه می کنند، افسانه را انتخاب کن. گویی خود فورد سال ها ست که چنین می کند.

سناتور استودارد به همراه همسرش برای مرنام ترحیم شش لول بندی تازه درگذشته وارد شهر کوچکی می شوند. همه اهالی گمان می کنند که سناتور سال ها پیش راهزن معروفی به نام لیبرتی والانس را از پا درآورده و شهر را از شر او نجات داده است. سناتور تصمیم می گیرد برای خبرنگاری داستان واقعه را تعریف کند…

3. دلیجان (Stagecoach)

• دیگر بازیگران: جان کارادین، کلر تروور
• محصول: 1939
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.9 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 100٪

اولین حضور جان وین جوان در فیلمی از جان فورد به طرز غافلگیر کننده ای از بهترین فیلم های تاریخ سینما هم هست. فیلمی که آندره بازن آن را حد متعالی وسترن کلاسیک می نامید و امروزه به نام یکی از منابع آموزشی در کلاس های سینما معرفی می گردد؛ حتی اورسون ولز بزرگ هم حین ساختن فیلم همشهری کین بارها و بارها به تماشای آن می نشست.

از همان نمای اولی که جان وین مقابل دوربین فورد قرار می گیرد، گویی فورد او را در قامت قهرمان آرمانی خود می بیند. توجه کنید که وین هنوز بازیگری ناشناخته است اما فورد در او گوهری کشف می کند که سال ها بعد برای مخاطب قابل درک می گردد.

داستان روایتی اپیزودیک دارد و دلیجانی را دنبال می کند که به تمامی می توان آن را نمادی از آمریکای نمادین فورد در نظر گرفت. فضای دلیجان پر از سوظن است و به نظر می رسد که افراد مختلف که هر کدام به طبقه ای متفاوت تعلق دارند چندان با هم سازگار نیستند. اما آن ها چندان آگاه نیستند که آنچه اکنون تهدیدشان می کند نه در فضای داخلی دلیجان، بلکه جایی آن بیرون، در صحرای بی خاتمه کمین کرده است.

افرادی با روحیات و سطح طبقاتی مختلف سوار دلیجانی می شوند که به سوی لردزبرگ (واقع در نیومکزیکو) در حرکت است. در بین راه به شخصی برمی خورند که به تازگی زندانی شده بوده اما از زندان فرار کرده است…

2. مرد آرام (The Quiet Man)

• دیگر بازیگران: مارین اوهارا، بری فیتزجرالد
• محصول: 1952
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.8 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 91٪

مرد آرام اوج شاعرانگی جان وین در تاریخ سینما ست. او این بار سراغ داستانی عاشقانه با موضوع دو شخصیت کاملا متفاوت رفته که برای رسیدن به هم باید موانعی را پشت سر بگذارند. اما این داستان آشنا در دستان جان فورد به چنان فیلم مجذوب کننده و دل نشینی تبدیل می گردد که به راحتی می توان آن را بهترین عاشقانه تاریخ سینما نامید.

جان فورد پس از سال ها روایت کردن داستان های غرب آمریکا، این بار سرخورده از سرزمین یانکی ها داستان خود را به کشور ایرلند می برد، جایی که اشاره به اصالت خود او دارد. قصد یک بوکسور سابق برای خرید قطعه زمینی در ایرلند باعث می گردد تا افق نوی در مقابل چشمانش شکل بگیرد. حال او قصد دارد همه ناملایمتی های زندگی در آمریکا را فراموش کند تا شادی حقیقی را بیابد.

طنز خوشایند فیلم و فضاسازی دلبرانه فورد و شیمی معرکه میان مارین اوهارا و جان وین از نقاط قوت اصلی فیلم است. چنین فضایی سبب خلق یکی از درخشان ترین فلاش بک های تاریخ سینما شده: جایی که شخصیت جان وین مشت زنی خود در آمریکا را به یاد می آورد.

مشت زنی آمریکایی/ ایرلندی پس از سال ها به دهکده زادگاهش باز می گردد تا زندگی نوی را شروع کند و مرگ رقیبش در رینگ بوکس را فراموش کند. او عاشق دختری در همسایگی می گردد اما طبق سنت، برادرِ دختر ابتدا باید جهیزیه دختر را فراهم کند وگرنه ازدواج شکل نمی گیرد…

1. جویندگان (The Searchers)

• دیگر بازیگران: جفری هانتر، ورا مایلز
• محصول: 1956
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.9 از 10
• امتیاز در راتن تومیتوز: 96٪

فیلم نمونه ای جان فورد در تاریخ سینما. فیلمی که همواره جایی ثابت در تمام نظرسنجی های انتخاب بهترین فیلم تاریخ سینما دارد و شخصیت اصلی آن یعنی ایتن ادواردز تبدیل به نمونه ای کلاسیک از قهرمان آرمانی آمریکا شده است؛ مردی که از پا نمی نشیند و گرچه گذشته ای گنگ و پر سوتفاهم دارد اما تحت هیچ شرایطی حاضر به تسلیم نیست.

جدال میان تمدن و بربریت همواره در وسترن های فورد حضور دارد اما هیچگاه این تناقض به چنین کمالی به تصویر در نیامده است. شخصیت جان وین در ابتدا گویی از دل توحش و بربریت به سمت تمدن می آید تا از آن پاسداری کند اما هجوم وحشتناک توحش بیرون از خانه چنان ویران می کند و می رود که او در این کار شکست می خورد. حال او به خود قول می دهد تا پای جان این زندگی را از گزند دوباره محفوظ بدارد.

گرچه نیت ابتدایی این قهرمان در ابتدا چندان خیر نیست اما بار دیگر تقدس خانه و خانواده و نیاز به حفظ آن مسائل را از پیش پای قهرمان ماجرا بر می دارد و باعث می گردد او تصمیم نهایی خود را بگیرد.

سکانس ابتدایی و خاتمهیی و قرینه بودن آن ها اکنون نه تنها به یکی از نمادهای سینمای وسترن بلکه به نمادی از کلیت دستور زبان سینما تبدیل شده است.

ایتن ادواردز، کهنه سرباز جنگ داخلی، پس از سال ها به نزد خانواده برادرش بازمی گردد. او تصمیم دارد که بماند اما هجوم سرخ پوستان در شبی تاریک باعث کشته شدن همه اعضای خانواده برادر به جز دختر کوچک او می گردد. ایتن به خود قول می دهد این دختر ربوده شده را تحت هر شرایطی پیدا کند…