پژوهش کارشناسان نفت و گاز مارون درباره برطرف نقص پمپ های تزریق پساب - وبلاگ کارسیس

به گزارش وبلاگ کارسیس، یکی از نقاط قوت مهم و برجسته صنعت نفت کشور، توزیع مناسب سرمایه های انسانی به ویژه کارشناسان و پژوهشگران توانمندی است که در گستره عملیاتی شرکت های بهره بردار فعالیت می نمایند. شرایط تحریمی و حجم بزرگ هزینه های ناشی از نگهداری و تعمیرات ماشین آلات دوار، کارشناسان این حوزه را برآن داشت تا با انجام مطالعات گسترده، چالش های موجود را برطرف نمایند. در اینجا کارکنان نگهداری و تعمیرات شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون با پرورش یک ایده پژوهشی نوین، راهکارهای درخور تحسینی را برای برطرف نواقص و چالش های اصلی پمپ های تزریق پساب واحدهای نمکزدایی ارائه داده و نگرانی های موجود درباره ریسک عملیاتی و زیست محیطی منتج از نقص این پمپ ها را به حداقل رسانده اند.

ابتدا باید به این نکته اشاره نمود که واحدهای نمکزدایی واحدهای کلیدی در فرآیند فراوری و فرآورش نفت به تعداد می آیند زیرا جداسازی نمک از نفت خام نمکی واحدهای بهره برداری در این تأسیسات انجام می گردد. پمپ های تزریق پساب، از مهم ترین تجهیزات دوار در واحدهای نمک زدایی است و هرگونه وقفه عملکردی آنها، مسائل جدی را به وجود می آورد و تبعات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. پمپ سانداین، یکی از مهم ترین پمپ های تزریق پساب است که به علت ویژگی های منحصربه فرد خود به شکل گسترده ای در صنایع نفت و پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد و در واحدهای نمکزدایی شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون، بر اثر بروز اشکالات مختلف، دچار اختلال شده که در صورت برطرف نشدن سریع، افزون بر تحمیل بار هنگفت مالی بر سیستم، ممکن است زمینه ساز وقوع مسائل دیگری به لحاظ آلودگی زیست محیطی باشد و این می تواند فراوری پایدار شرکت را تحت تأثیر قرار دهد. لازم به ذکر است که در چند سال گذشته، یک شرکت ایرانی، پمپ سانداین را بومی سازی نموده و هم اکنون بخش عظیمی از پمپ های پساب، نسخه ایرانی این پمپ است، اما این کلاس از پمپ های سرعت بالا برای طراحی اولیه واحدهای نمکزدایی در نظر گرفته شده بود، حال اینکه با گذر زمان، نیازهای فرآیندی منتج از تغییر فشار و اندازه جریان چاه ها، تغییر یافته و باید برای برطرف این چالش راه حل تازه ای یافت.

ناصر سروستانی، حسین رضایی و محمد بهداروند، از کارکنان اداره نگهداری و تعمیرات شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون با پشتوانه غنی فنی و پژوهشی، بررسی اساسی ترین چالش های پمپ های تزریق پساب را در دستور کار قرار دادند. دو رویکرد اصلی این سه پژوهشگر، اصلاح فرآیند نمکزدایی برای سازگار شدن با پمپ های موجود و نشان دادن نقاط قوت و ضعف مخازن پساب (Disposal Tanks) افزون بر مشخص پمپ های یاریی روزآمد و قدرتمند دیگر برای بهبود فرآیند در نمکزدایی است که خاتمه موجبات رسیدن به بالاترین بازده در فراوری پایدار را فراهم آورد. مطالعه استانداردهای مختلف طراحی، انتخاب، بازرسی و راه اندازی پمپ های سانتریفیوژ و گذراندن دوره های پیشرفته طراحی، انتخاب، مدارک قرارداد، بالانس، هم محوری و بررسی ارتعاشات به صورت مستمر به وسیله این تیم انجام پذیرفته است.

ارائه یک خروجی منسجم درباره بررسی جامع مسائل پمپ های سانداین با مطالعه موردی روی واحدهای نمکزدایی بخش غرب شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون و تحلیل مدار پمپ های تزریق پساب به یاری مدل نرم افزاری قدرتمند AFT را می توان از نقاط قوت این کار پژوهشی برشمرد که توانسته با ارائه نتایج مطابق با شرایط میدانی، گامی عظیم برای الگوسازی دقیق مدار برای تحلیل شرایط عملکردی پمپ، آزمون و ارزیابی تغییرات در مدل پیش از اجرا در سایت، آزمون شیوه های مختلف بهره برداری پمپ و مشاهده تاثیر آن از نظر دینامیک جریان، بردارد. AFT که از نرم افزارهای قدرتمند در زمینه شبیه سازی دینامیک سیالات است، برای نخستین بار در سطح شرکت ملی نفت ایران برای انجام پژوهش بر پمپ های اینچنینی مورد استفاده نهاده شد.

رویکرد حمایتی مدیران عامل شرکت ملی منطقه ها نفت خیز جنوب و شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون نسبت به این پژوهش، تیم را برآن داشت تا درباره استمرار پژوهش صورت گرفته در زمینه شناسایی، کاهش و حذف چالش های پمپ های پساب و عملیاتی سازی دستاوردهای آن با توجه به شرایط و محدودیت های موجود فنی و عملیاتی گام بردارند.

این گروه سه نفره در گام بعدی خود کوشش دارد با انجام بهینه سازی های اثربخش در مدار پمپ های تزریق پساب، سایزینگ و انتخاب پمپ های نو متناسب با فرآیند موردنظر بهره بردار و بعلاوه مطالعه، ارزیابی و انتخاب سیستم های پایش وضع، مانیتورینگ و حفاظت برای ارتقای سطح عملکردی پمپ های یادشده، ضمن کاستن از تعداد وقفه های فرآیندی واحد، صرفه مالی قابل توجهی را در این حوزه به ارمغان آورد. با توجه به بار مالی هنگفت ناشی از وقفه در فراوری، هزینه های تعمیر خرابی تجهیزات دوار و ادوات کنترلی مربوطه که از دلایلی چون سایزینگ نامناسب، بهره برداری ناصحیح یا در نظر نگرفتن شرایط متغیر فرآیندی در طراحی اولیه ناشی می شوند، با توجه و حمایت بیشتر مدیریت ارشد سازمان، می توان بسیاری از اهداف یادشده را محقق کرد تا در شرایط تحریمی، همانند همواره موانع از سر راه برداشته گردد و پایداری فراوری تحقق یابد.

سعید سپهری کیان

هفته نامه مشعل